Özgeçmiş
Prof. Dr.
M. Hayri Kırbaşoğlu
Ankara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesinden 1978 yılında mezun oldu. Doktorasını Prof. Dr. Talat Koçyiğit’in danışmanlığında Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünde “Ashabu’l Hadis’e Göre Allah’ın Sıfatları Problemi” (1983) adlı tezi ile tamamladı. Doktora tezi “Ehl-i Sünnetin Kurucu Ataları” ismiyle yayınlandı. Akademik kariyerini tamamlayarak profesör oldu. DİB Başkan Danışmanlığı (1988-1989) yaptı. Çalışmalarını Ankara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesinde öğretim üyesi olarak sürdürdü. Hayri Kırbaşoğlu’nun makaleleri, kurucuları arasında yer aldığı İslâmi Araştırmalar (editör yardımcılığı ve yayın kurulu başkanlığı), İslâmiyat, Bilgi ve Hikmet, İslâmiyat (yayın kurulu başkanlığı, yazı kurulu üyeliği), AÜ İlâhiyat Fakültesi Dergisi, İlim ve Sanat, Diyanet Gazetesi, Liberal Düşünce, Yeni Türkiye’de yayımlandı. Çok sayıda bilimsel toplantıya katıldı. Özellikle hadis, sünnet gibi konulardan hareketle çağdaş İslâm düşüncesi üzerine yorumları oldu. Çok sayıda mezuniyet, yüksek lisans, doktora tezi yönetti. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesinden emekli öğretim üyesidir.
Eserleri:
- Araştırma-İnceleme: es-Suyuti, el-Bahir fî Hükmi’n-Nebiyyi bi’l Batını ve’z-Zahir’in Tahkikli Neşri (Kahire, 1987), İslâm Dünyasında Sünnet – Eleştirel Bir Yaklaşım, İslâm Düşüncesinde Hadis Metodolojisi, Namazların Birleştirilmesi (1997), Alternatif Hadis Metodolojisi, Üçüncü Yol Mukaddimesi & Yenilikçi İslam Düşüncesine Giriş, Ahir Zaman İlmihali, Sünneti Çağa Taşımak & Sünnet ve Hadisi Anlamada Yöntem, Müslüman Kalarak Yenilenmek, Destursuz Çağa Girenler, Ehl-i Sünnetin Kurucu Ataları, İslam’ın Kurucu Metni & Kur’an Araştırmaları, İslami İlimlerde Metot Sorunu, Eskimez Yeni & Hz. Peygamber’in Sünneti.
- Çeviri: Hadis Müdafaası (İbn Kuteybe’den, Te’vilu Muhtelifu’l Hadis Tercümesi, 1979), İmamların Fıkhi İhtilaflarında Hadislerin Rolü (Muhammed Avvâme’den, 1988), İslâm ve Çağdaşlık (Fazlurrahman’dan, Alparslan Açıkgenç ile, 1998), Risaleler (İbn Sina’dan, 2004).
- Derleme: Sünni Paradigmanın Oluşumunda Şafiî’nin Rolü (2000).
M. Hayri Kırbaşoğlu’nun Geleceğin Akademisyenlerini Arıyoruz Projesindeki Programları:
- 2020-2021 eğitim yılı bahar dönemi; “İlmihal Dindarlığı”
- 2021-2022 eğitim yılı bahar dönemi; “Hadis Araştırmalarında Bir Proje Önerisi”
- 2022-2023 eğitim yılı bahar dönemi; “Hadis İlminin Temel Kavramları”
- 2022-2023 eğitim yılı bahar dönemi; “İlahiyat Bilimlerinde Yöntem; Hadis”
- 2023-2024 eğitim yılı bahar dönemi; “İlmihal Dindarlığı”
- 2023-2024 eğitim yılı bahar dönemi; “Hadis Klasiklerini Okuma Yöntemi”
- 2024-2025 eğitim yılı; “Dini Metinlere Akademik Yaklaşım”
Anadolu İlahiyat Akademisi
Geleceğin Akademisyenlerini Arıyor Projesi
Ders Raporu
Klasikleri Okuma Yöntemi Grubu
| Tarih ve Saat | 09.03.2024 |
| Ders | Klasikleri Okuma Yöntemleri |
| Hoca | Prof. Dr. Hayri Kırbaşoğlu |
| Konu | Hadis Klasiklerini Okuma Yöntemleri |
| Ders Katılımı | Yüz yüze 13 Online 21 |
| Dersin Özeti | Ders Abdullah Yasir Can’ın takdimi ile başladı. Öncelikle kaynak dediğimizde ne anladığımız ve neyi kastettiğimizin açıklaması yapıldı. En genel anlamda bir disiplinin temel kurucu metinleri olarak kaynak kavramını kullanıyoruz bu anlamda İslami İlimlerin istisnasız bütün dalları yazılı eserlere dayanıyor. Bu eserlerin elime ulaşma sürecinde ufuk türü diyebileceğimiz yolculuğu bilerek kitaplara yaklaşmak gerekir. En önemli kaynak olarak Kuranı görmekteyiz çünkü birçok disiplinin temel kaynağı olmakla birlikte belirleyici olarak ilk başvuru kaynağı olmaktadır. Özellikle bilgi aktarımı ve rivayet malzemesini incelerken metodolojik olarak da önem taşımaktadır. Bu nedenle kutsal metin olmanın yanında bilimsel bir kaynak da olmaktadır. Hicaz bölgesindeki arkeolojik bulguların da son yıllarda hız kazandığını görmekteyiz. Bunlar bize kaynakları inceleme açısından farklı bulgular sunmaktadır. Bu eserleri kullanırken en önemli soru gerçekten yazara ait olup olmadığıdır. Öncelikle bunun belirlenmesi gerekir. Batıda daha erken dönemlerde tenkitli basım yapıldığını görmekteyiz. Bu konuda eleştirel yaklaşmamız gerekmektedir. Buhârî ve Müslim için dahi bunun gündeme geldiğini görmekteyiz. Temkinli yaklaşmadığımızda yazara da haksızlık etmiş olabiliriz. Kuran’ı Kerimin de bu konuda ihtiyatlı yaklaşmak gerektiğini vurguladığı söylenebilir. Metodik şüpheden kopmadan yüzde yüz doğrudur diye bu kaynaklara yaklaşmalıyız. Nitekim bu kaynaklar gerçeğin bulunduğu kaynaklar mı gerçeğin arandığı kaynaklar mı sorusunu sorduğumuzda elbette ikinci şıkkı seçmeliyiz. Bu kaynakların gerçeğin bulunduğu kaynaklar olarak düşündüğümüzde kutsallaştırıldığını ve bilimsel eser olmaktan, neden yazıldığının unutulduğunu görmekteyiz. Bu eserleri batığımızda neyi aradığımıza bağlı olarak sınıflandırabiliriz. Batılıların bu konuda isnat ve metin analizlerinde önemli çalışmalarda bulunduğunu söyleyebiliriz. Dersin sonunda Çağdaş İslam düşüncesinin yapılacak çalışmalarda hangi disiplin olursa olsun ilk başvurulması gereken kaynak olduğu vurgulanarak ders bitirildi. |
| Derste Bahsi Geçen Kitaplar | —– |
| Ön Okuma Metinleri | —– |
| İleri Okuma metinleri | ——- |
