Prof. Dr. Mehmet Sait TOPRAK | Yahudiliğin Temel Klasiklerini Okuma Yöntemi

[sablon_gorsel]
 

Anadolu İlahiyat Akademisi

Geleceğin Akademisyenlerini Arıyor Projesi

Klasikleri Okuma Yöntemleri Serisi Ders Raporu

 

Klasikleri Okuma Yöntemi Grubu

Tarih: 14.10.2023 18.00       
Ders: Yahudiliğin Temel Klasiklerini Okuma Yöntemi
Hoca: Prof. Dr. M. Sait TOPRAK
İşleniş: Yüz yüze: 31 Online: 39
Özet: Abdullah Yasir Can’ın takdimiyle başlandı. Hoca hazırlamış olduğu pdf içeriğini yansıtarak bunun üzerinden bir anlatım gerçekleştirdi. Yahudi klasikleri dediğimizde Yahudilerin anladığı iki ayrı bakış var. Tora dediğimiz metin akademik camiada çok da kabul gören bir isimlendirme değil. Bunun yerine “Tanakh” diye geçiyor. Tora, Neviim ve Ketubim olarak. Onlara göre yazılı olarak gelen bir metin yazılı olarak aktarılması zorunlu, şifahi olarak gelen bir metnin de şifahi olarak aktarılması zorunlu.
  • Okuma, yorumlama yöntemi
  • Biz daha önce görmüş olduğumuz şeylerle benzerlik veya farklılık kurarak yorumlama yaparız.
  • Yani yorum yapan kişi metnin aslını değil aslında kendisinin sahip olduğu ön bilgiyi yorumlama eğilimindedir
  • Dolayısıyla metnin kutsal olması da tanrısal olması anlamına getirilmemeli
  • Metin tanrıdan gelen şeyin yazı formunda birleşmiş hali olduğu için de zaten kutsal görülebilmektedir.
  • Metni tanrısal, kutsal olarak yorumlamamız aslında bizim ona bakışımız, yorumlayışımızdır.
  • Dolayısıyla okuma bir tür yöntem, yorumlamadır. Bir anlamda da aşırı yormadır. Her ne şekilde olursa olsun yorum bir anlamda o metnin aslından veya aslına asla döndürülemeyecek şekilde bizim kendi zihnimizdeki manayı oturtma halidir.
  • Yahudi temel klasiklerini yor(umla)ma
  • Yahudiler temel klasiklerini yorumlarken en baştan beri “Pardes” dedikleri yöntemi uygularla. Buradaki P:Paşat, R:Remez, D:Daraş, S:Sod
  • P: bu yöntem; yalınlaştırma, yalınlaştırırken anlamı açma, tercümeyi içerisinde barındırır. Yalın bir açıklama ve tefsir amaçlanmaktadır.
  • R: mecazi yorumu işaret eder. Anlaşılması zor olan bir metni açıklama yöntemi olarak mecazlar kullanılır.
Neden böyle bir yorumlama tercih edilir? Veya neden böyle bir metin yazılır? Bazı metinlerin o bağlamda yorumlanması ortaya çıkabilecek safsataları önlemek içindir. Yazıldıkları dönemi de göz önünde bulundurmak gerekir. Metin yazılırken sadece mesajı iletmek istediği kişilere ulaşabilecek şekilde bir yazıya geçirme yöntemi olarak mecaz belirlenmiştir.
  • D: Yorumlamak anlamında bir kelimedir. Tanah’ın yorumlandığı midraşlardır. İki tür midraş var. Yahudiler metni yorumlarken metnin muhtevasına göre de ayırmışlardır. Midraş Halaka ve Midraş Agada
Midraş Halaka: Yasa çıkarılabilecek metin sıralarıdır.       Midraş Agada: Meseller. Bir mesel anlatıp o meselin içerisinde hakikati işaret etmek. O mesel üzerinden hakikati açıklamaya çalışmak      Metnin içerisindeki kapalı noktaların açıklanması için kullanılmıştır.
  • S: Aslında mistik olan, kapalı olan, gizli olan, herkesin vakıf olmaması gereken Tora’nın metnini okuma yorumlama yöntemi üzeredir. Kabalacıların başvurduğu yöntemdir. Zohar metinleri böyle ortaya çıkmıştır.
O zamana kadar kayıp olan Tevrat nüshalarının Ezra tarafından bulunması onun tanrının oğlu olduğunun düşünülmesine sebep oluyor.  MÖ 5. yy. Nehemya ile aynı dönem. Bizdeki MÖ 3. yüzyılda yazılmış Grekçe bir tercümesi. Metinler kesinlikle kendi anadilinden okunmalı. Bir metnin anlaşılabilmesinin en temel yolu o metnin aslından okunmasıdır.
  • Tanakh’ta yoruma işaret eden kelimelerin teşhisi üç tanesine yer verildi
  • Patah: Açmak açıklamak
  • Tirgum: Metni karşıdaki kişiye anlatacak şekilde genişletmek
  • Paşar: Yaymak, açmak.
    Joshua Heschel “Yahudilik minimum düzeyde vahiy ve maksimum düzeyde yoruma dayanmaktadır
  • Midraş (H)Aggadah
Tanakh’da yani Torah, N’biim ve K’tubim de pek çok paradoks, çelişki, uyumsuzluk söz konusudur.
  • Talmud Torah
Farklı yorumlamalar vardır
  1. Rabbi Akhiva’nın üç yorum kuralı: yorum kuralları olmadan ahkam çıkarmak mümkün değildir.
  2. Rabbi Yşmael in 13 kuralı
  • Yahudi olmayanlar Yahudi klasiklerini nasıl okumuşlardır?
  • Hristiyanlaştırılan Yahudi metinlerinin aşırı yorumuna örnekler: ilk muhatapları onlar olmuştur. Eski Ahit’i Yeni Ahit’in temeli sayarlar. Onlar “peygamber aracılığıyla çeşitli zamanlarda ve farklı şekillerde kilise babalarıyla konuşan tanrı biricik oğlu aracılığıyla bizimle konuşmuştur” şeklinde formüle ederek bir tür kesintisiz vahiy formülü bulmuşlardır.
Burada metnin tarihsel bağlamı içerisinde okunması elzemdir. Bu yapılmadığında büyük bir yorumlama hatasına veya aşırı yorumlamaya gidilir. Kimin metni yazdığı da çok önemlidir. Hoca ders süresince takip ettiği metni paylaşacağını söyledi. Daha önce paylaşılan ön okuma metninin de 20 sf. eksik olduğunu, tekrar göndereceğini belirtti. Ders öğrencilerin sorularının cevaplanmasıyla bitirildi
Ön Okuma Metni:
  • Mehmet Sait Toprak, Talmud ve Hadis, Mardin Artuklu Üniversitesi yayınları, 1-65
Bahsi Geçen Eserler: 
 

Yorum bırakın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Scroll to Top