Prof. Dr. Caner TASLAMAN | Modern Akımlar Karşısında İslam İnancı

[sablon_gorsel]

 

Anadolu İlahiyat Akademisi

Geleceğin Akademisyenlerini Arıyor Projesi

2023-2024 Eğitim Yılı

Lisans 2. Sınıflar

Ders Raporu

 

İnanç Esasları ve İbadetler Grubu   

Tarih:28 Aralık 2023, 13.00
Ders:Modern Akımlar Karşısında İslam İnancı
Hoca:Prof. Dr. Caner Taslaman
İşleniş: Yüz Yüze: 4, Online: 8
Özet:Hocamız konuşmalarına başlamadan önce moderatörümüz tarafından kısaca takdim edildi. Caner Taslaman, dersi modern akımların içerisinde geniş bir yer alan ateizm inancı üzerinden ilerletti. Ateizm ile teizmi; evrim, köken ve biyoloji tartışmaları üzerinden mukayeseli olarak ele aldı. Bir başka günümüz tartışma konusu olan Evrim Teorisi üzerinde sıkça durdu. Son olarak küreselleşmenin ve her şeye erişilebilir olmanın sonucu olarak hem inancımızı temellendirmek zorunda oluşumuza hem karşıt görüşlerle hesaplaşma ihtiyacımızın artması ilintisine dikkat çekti. Öğrencilerimiz dersten oldukça memnun kaldı. 

– Günümüz ateizm, modern akımlar arasında geniş bir yer alır. 

– Ateizmin modern akım olarak karşımızda olmasının ayırt edici unsurlarını şöyle sıralayabiliriz: Modern bilimin verilerini ön plana alır, evrim teorisini ve sorunlarını merkeze koyar.

– Sosyolojik olarak da önceki devrin ateistlerine göre daha saldırgan tutumlara sahiptirler

– Mutezili alimler olsun ehli sünnet kelamcıları olsun, kendi dönemindeki islam karşıtı tutumlara cevap vermişlerdir. Ama günümüz kelamcıları, modern akımdaki inanç karşıtı tutumlarına zamanın kelam ruhunu baz alarak devam ettirmek yerine, maalesef kelam tarihçiliği yapmışlardır. 

– Modern bilimi dinin karşıtına konumlandırmak, modern ateizmin savunduğu bir gerçekliktir. Lakin hemen ardından sorulması gereken sorular şudur: İslam’ın karşısına hangi bilimi gerçekten koyabilirler? Yasaları koysalar neyi koyacaklar? Mesela çekim gücü yasasının İslam ile çeliştiğini söylemek asla doğru değildir. Allah’ın evreni sürdürme, evreni yaratma metodu olarak bu yasayı işletmesinin İslam ile çeliştiğini söylemek ne derece akılla bağdaşır?

– Bilimin yaptığı, evrendeki yasaları tespit etmektir fakat n e oluyor da evrende bu yasalar vardır ve evrenin farklı köşelerindeki yasaların aynı şekilde işlemesinin sebebi nedir sorularına cevap vermez, çünkü bilimin böyle bir fonksiyonu yoktur. 

– Din ise evrenin farklı noktalarında geçerli olan yasanın aynı irade tarafından yönetilmesi ile bu yasaların varlığını temellendirerek bize bir anlam oluşturur. Neden kaos değil de düzen var sorusuna anlamlı bir yanıt verir. Din evrendeki yasaların varlığına daha derin bir açıklama sunar.

– Aynı şekilde fizik de, evrendeki yasaların varlığına ilişkin tanımlar yapar ama nasıl oluru açıklamaz. 

– Kur’an bilimsel zihin yapısının oluşmasını oldukça teşvik edici söylemlerde bulunur. Evreni tanımayla, geçmiş kavimleri bilme ile, canlıların yapısını öğrenme ile alakalı oldukça atıfa ve motivasyona sahiptir. 

– Evreni bilmek, evreni anlamak birçok Kur’an ayetiyle desteklendiği için bazı alimler tarafından ibadet kabul edilmiştir.

– Evrenin arkasında iradi bir güç olduğunu bilen biri evrenin de anlaşılabilir olduğu inancını destekler. Bir teist, tesadüfü reddederek, dostça ve planlıca yaratılan bir evreni kabul eder ve böylece yaratılan bir evrende zaten apriori olarak evreni de anlayabileceğimiz bir akılla yaratılmış olduğumuz bilgisi kendiliğinden oluşur 

– Bilim ve Din, İbn Rüşd’ün dediği gibi aynı kaynaktan çıkan ve aynı yerde birleşen iki kavramdır. 

– Bir müslümanın bilimle olumlu ilişki kurması desteklenen bir şeydir. 

– Kökenle, kozmolojiyle ilgili dinin ortaya koyduğu şey şudur: Evrenin bir başlangıcı vardır, yokken ortaya çıkmıştır, bilinçli bir şekilde tasarlanmıştır ve bir sonu vardır. Modern bilimde ise evrenin başlangıcının gösterilemeyeceğini, marksist dönemde evrenin ezeli olduğunu, modern dönemdeki verilerle ise evrendeki birçok galaksinin varlığının keşfiyle ve geriye gidilmesiyle evrenin genişlemesinin ve galaksilerin tek bir noktada birleştiği fikri oluşuyor, böylece Big Bang teorisi gündemimize girmiş oluyor. 

– Bu teoriye göre evrenin kökeni, zamanın kökeniyle bir tutuluyor.

– Biyoloji konusuna gelirsek, modern bilimdeki hücre teorisi, sıradan bir yapıdır. Mikroskobun gelişmesiyle, dna’lar ve mitokondrilerin önemi, daha sonra da hücrelerin çoklu yapısı keşfedildi. Bu verilerde teizmin lehine hiçbir şey yoktu aslında ama ateizmin beklentisi, kompleksliliğin derinine inildikçe basit olduğunu göstermekti. Teizmin beklentisi ise, kompleks gözüken canlının derininine inildikçe aslında daha da makro bir düzenle karşılaşmak ve onu savunmak idi, keza öyle de oldu.

– Neo-Ateistlerin atıf yaptığı en fazla teori Evrim teorisidir: En başta en basit canlılar vardı, ve bu basit canlılar değişimle tek hücreli canlıları, o canlılar da yine soyla ve değişimle başka canlıları meydana getirmişti.  Bu teorinin, İslam ile çelişkisi var mıdır? Yoktur. 

– Evrenin evriminde Kur’ an için sorun yoksa canlıların evriminde nasıl sorun olabilir? 

– Neo-ateistin temel problemi, evrenin varlığı meselesiyle Tanrı’nın varlığı meselesini bir tutmalarıdır.

– İstismar edilen konu genelde evrim teorisi ve evrenin yaşı meselesidir. 

– Küreselleşme ile ve de internetin yaygınlaşmasıyla aslında meseleler de küreselleşiyor. Bunun getirileri, bir inançlının artık hesaplaşmaktan kaçamayacağı yüzleşmeler demektir. Bir genç, dedesinin hayatı boyunca karşılaştığı islam karşıtı söylemlerle, o bir günde karşılaşabilir demektir. Bu sebeple günümüzde, inancın delillendirilmesi ve karşıt fikirlerle hesaplaşılması, tarihin hiçbir döneminde olmadığı kadar önemlidir. Bu kadar çok ötekiyle karşılaştığımız bir platformda, ekranlar üzerinden akan kültürün bizi ve düşüncelerimizi ne kadar küreselleştirdiğini konuşmalıyız. 

– Karizma, para ve hazzın merkezde olduğu bir dönemde yaşıyoruz ve bu sebeple, bu hayatı nasıl yaşamalıyız söyleminin içini bu kavramlar rahatlıkla gerçek kaygılar ve gerçek soruların yerini alabiliyor. Bu kavramlara sahip olmak ayrı bir şey, bu kavramları hayatın merkezine koymayı hedef edinmek ayrı bir şeydir. 

– Apateizm ise günümüz en yaygın ateizm çeşididir: Kayıtsızlık. Allah’ın varlığı ve yokluğu ile ilgilenmemek, yani modernitenin bize sağladığı başka alternatiflerin maalesef başka bir olumsuz sonucudur.  

Hocamız ders sonunda kurumumuzda bulunan kitapları araştırma salonumuz için imzaladı. Ders bitiminde ise öğrencilerle sohbete devam edildi.

Ön Okuma Metni:
  • Caner Taslaman, Allah’ın Varlığının 12 Delili
  • Caner Taslaman, Neden Müslümanım
Bahsi Geçen Eserler: 
  • Caner Taslaman, Bir Müslüman Evrimci Olabilir mi?
  • Caner Taslaman, Evrim Teorisi Felsefe ve Tanrı

 

Yorum bırakın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Scroll to Top