Zeynep Şüheda BAŞARAN | İbadet ve Mekan

• Ders tek oturumda işlendi. İbadet ve mekan dediğimizde akla gelen ilk ibadetin namaz olduğu ve bu ibadetin de gereklilikleri olduğundan bahsedilerek derse giriş yapıldı. Akış içerisinde slayt üzerinden görsellerle ve ayrılan dönemlerin özellikleriyle ilgili içerik takibi yapıldı. 

• İbadet için bize yön verecek bir mekana ihtiyaç duyarız ki namaz dediğimizde de akla ilk gelen mekan camiilerdir. Peygamberimizin de yönlendirme yaparak öğrettiğini göz önüne aldığımızda da örneklendirme olarak Medine’de hicret sonrasında inşa edilen mescidin sadece mescid olarak değil çok işlevli bir kompleks halinde inşa edildiği gösterebiliriz. Bu süreçten sonra görüyoruz ki camii sadece ibadet mekanı olmaktan çıkarak işlevsel bir kompleks haline gelmeye başlamıştır. 

Camilerde yapım aşamasında coğrafi koşullar göz önüne alınarak inşa edilmelidir ki yapılan işçilikler de kaybolup gitmesin. İşlevle beraber İslam sanatında işçilik de önemlidir ve minare, minber, mihrap, kubbe, sınırlar ve el sanatlarındaki değişiklikler süreç içerisinde fark edilebilir. Bu nedenle eserler verilirken mimari çerçevede yapılan değişiklikler dönemin şartları ve özellikleri de göz önüne alınarak yapılmalıdır. 

İslam sanatını başlattığımız yer Kabe’dir çünkü bize merkez olarak bir mekan sunmaktadır. Sonralarında ise bu sürecin Emeviler Dönemi başta olmak üzere Abbasiler, Fatimiler, Ağlebiler gibi devletlerin dönemlerinde tarihi yapılarda nasıl değişiklikler olduğunu süreçle beraber görebiliriz. Yapılarda kullanılan malzemelerle beraber asıl değişikliklerin bölgelere özgü olduğunu fark edebiliriz ancak bu inşa sürecinde bulunulan alanın kültürünün de alındığını unutmamalıyız, bu süreçte bambaşka bir tasarım ortaya çıkmamaktadır.

Son olarak da modern dönem ve post-modern dönem camilerinin görselleri üzerinden değişiklikleri gördük. Meclis Camii üzerinde yazılan makaleler ve mimari yapısındaki değişikliklerin üzerinde durduktan sonra dersi bitirdik. 

• Ders süreci boyunca görseller dikkati topladığı ve içerik dikkat çektiği için öğrenciler odaklanmış şekilde dersi dinledi. Son süreçte de değişikliklerin neden olabileceği hakkında görüş belirtilirken katılım oldu. 

Ders sonunda öğrencilerle gezi yapılarak akış içerisinde işlenilen birkaç camii üzerinden inceleme yapıldı.

• –

• –